Stroffelstiennen, ook wel Struikelstenen of Stolpersteine genoemd, zijn steentjes van 10 bij 10 centimeter. Ze worden geplaatst voor elke woning, waar door de nazi's vermoorde mensen zijn weggevoerd. In het messingdeel van de stenen staan hun namen en gegevens gegraveerd. De stroffelstiennen worden zo genoemd, omdat je erover struikelt met je hoofd en je hart. Je moet buigen om de tekst te kunnen lezen en even denken aan die mensen die Adolf Hitler uit de geschiedenis had willen laten verdwijnen. Dit staat te lezen over de stroffelstiennen die ervoor moeten zorgen dat al die mensen die door de Duitsers zijn omgebracht niet vergeten worden.

Er staat een hek op de stroffelstiennen van Sarah en Jozeph

Om over de stroffelstiennen in Lemmer te struikelen tegenover apotheek de Waag moet je wel heel erg je best doen. Sterker nog: je moet heel goed zoeken om ze te vinden. Want er staat een hek op. Om een voormalige supermarkt te beschermen die er al heel lang zo bij staat. En er ligt troep op: weggewaaid afval bedekt datgene waar we met ons hart over zouden moeten struikelen. Ook is het omringd door onkruid.

Respect

En juist over die situatie struikelen mensen. Hoe kan het dat je iets dat zo belangrijk is, op zo’n rare manier toont? Het getuigt van weinig respect tegenover deze 2 mensen die het leven al lieten op een ongelofelijk wrede manier. Hoe zouden deze twee mensen het gevonden hebben als die speciale steen voor hen er op deze manier bij ligt? Maar vooral wat vinden wij er als bevolking van dat er niet met meer respect wordt omgegaan? De gemeente is gevraagd om een reactie, maar die is er tot op heden niet. De stenen liggen overigens op deze plek, omdat het huis waarin Sarah en Jozeph vroeger woonden daar gevestigd was (daar waar de voormalige Spar staat).

Herdenking

Over een paar dagen gedenken en herdenken we al die mensen die door die vreselijke oorlog het leven lieten. We lopen in stilte naar de begraafplaats waar we 2 minuten aan hen denken. We leggen bloemen bij graven. We zeggen dat dit nooit meer mag gebeuren. Maar ondertussen staat er een hek (ik zie het als een metafoor voor opnieuw een gevangenis) op de stenen die ons moeten laten struikelen met daarop de namen van Sarah en Jozeph. Van de kerk naar de begraafplaats komen we langs de stenen…. Komen we langs die stenen waar we met ons hart over zouden moeten struikelen.

Dan maar een digitale struikeling

Omdat het dus bijna onmogelijk is om daar echt over te struikelen dan maar een digitale struikeling: Sarah en Jozeph Blok werden gedeporteerd in 1942 en beide op 19 november 1942 vermoord in Auschwitz. Hij was 64 toen hij stierf, zij 66 jaar. De geschiedenis leert dat de bijna blinde Sarah bijna niet buiten kwam, haar broer Jozeph had een kleinschalige handel in vee. In oorlogstijd probeerde hij nog wat te verdienen door te venten met schuurmiddel en wat andere zaken. Verder was hij in het dorp actief bij onder andere de ijsvereniging en de muziekvereniging. Beiden leefden in vrede met hun omgeving. Alleen hun afkomst maakte dat ze rucksichtslos zijn afgemaakt. Zoals zovelen. Sarah en Jozeph waren net als hun ouders kinderen van Lemmer, hier geboren en getogen. Ze waren kinderen van ons dorp. En ze verdienen na hun dood meer respect. Het respect om op een nette manier over te struikelen.

In het parkje van Lemmer staat een monument ter ere van de beide inwoners van Lemmer. Hun namen staan ook op de gedenksteen met glasplaat op de Joodse begraafplaats Tacozijl.

Meisje 

Het verdriet van Ale Boersma

 Altijd op mijn verjaardag kon ik er op rekenen: dan kwam er een appberichtje van Ale en Jelly Boersma met de hartelijke felicitaties. En vaak een plaatje daarbij ter ondersteuning. Maar soms ook tussendoor iets wat Ale bezig hield en waarover hij even wilde “bijpraten”. Over het overlijden van Bennie Loohuis bijvoorbeeld en het eerbetoon dat deze bijzondere Lemster had gekregen. Maar ook het plaatje van het Wolvenhek dat Stoffel en Wim hadden gemaakt en waar hij zo om had moeten lachen, stuurde hij even door.

Rotziekte was terug

De laatste keer dat ik hem zag, had hij het moeilijk. Ik wist niet dat die rotziekte na 10 jaar weer terug was gekomen en we liepen even met elkaar op. Hij wilde net op zijn fiets stappen (dat ging net weer) maar hij stapte voor mij af. Hoe het met mij ging was de eerste vraag. Toen ik de tegenvraag stelde, kwam het nare bericht. Maar zo meldde hij: de dokter had gezegd dat hij voor een man van zijn leeftijd in een heel goede conditie verkeerde. Wat me niet verbaasde. En dat hij eigenlijk vastbesloten was om er weer voor te gaan. Dat het van binnen dan wel fout zat, maar hij toch goede hoop had. En vol goede moed was.

Wim

In een eerdere app had ik hem aangegeven dat ik als ik op de begraafplaats was ook altijd even bij hun Wim langsging. Hij appte terug dat dit hem en Jelly goed deed. En hij schreef toen we het over kanker hadden jaren daarvoor:”Wat kin ik meifiele. Sels prostaatkanker hawn (gelokkig gjin probleem meer) mar wol us Wim ferlern oan dizze rotsykte al wer 6 jier lien. Het haldt jelly en my nog dagelijks bezig. Een peer keer yn de wike besiikje ik Wim op it tsjerkhof.” En achter die uitspraak ging een wereld van leed schuil, zo leerde ik later via de livestream van zijn uitvaart. Zo mocht de kaars die op Wims graf stond nooit uitgaan. Daar zorgde Ale voor.

Froukje

Bovendien was het overlijden van hun zoon de tweede enorme klap die het gezin kreeg, want ook eerder was hun dochtertje Froukje overleden. Ale, de man die altijd positief in het leven scheen te staan en voor iedereen altijd een goed woord had, worstelde enorm met het verlies van zijn 2 kinderen. Het bepaalde in zekere zin zijn doen en laten. Bij de kleine Froukje kon hij er niet over praten, bij Wim kon hij dat wel. Dat bewees ook wel zijn berichtje aan mij: dit verlies was te groot om alleen te dragen. Natuurlijk deed hij dat ook niet alleen: zijn Jelly, maar ook (tweede) dochter Froukje en haar gezin leden vanzelfsprekend niet minder onder het grote verdriet.

Levensvreugde

Maar Ale had naast verdriet toch ook het vermogen om levensvreugde te ervaren. Hij was het gezicht van voetbalvereniging CVVO, maar haalde ook veel moed en plezier uit zijn lidmaatschap van het Shantykoor. Op zijn afscheid zong dit koor hem voor het laatst toe. En ook het sjongstik oer de Lemmer waar hij zijn stem had moeten laten klinken, moest na zijn overlijden gewoon doorgaan. Dat had hij al lang beslist. Een groter geluk dan tijdens de Lemsterwike op het skûtsje staan te zingen met de Shanty’s kon Ale zich niet voorstellen. Dat was hem ook aan te zien: het plezier schitterde uit zijn ogen en zijn mond vormde dat typische leuke lachje vond ik altijd.

"Mien Jelly"

En wat speelde zijn Jelly een bijzondere rol in zijn leven. Toen ze nog maar 15 en 18 waren, kwamen ze al bij elkaar en die liefde bleef. Ze woonden een tijdje in bij de ouders van Jelly en verruilden toen het Friese voor Laren. Daar was het ook dat de roerige jaren begonnen. De liefde die werd bezegeld met de komst van de kleine Froukje werd wreed overschaduwd, doordat het meisje aan een hartafwijking bleek te lijden. Zij overleed toen ze 9 maanden oud was, in 1966. Over deze hartverscheurende gebeurtenis kon Ale niet of nauwelijks praten. Rouwverwerking was er in die tijd niet en ook van nazorg bij zo’n ingrijpende gebeurtenis was geen sprake.

Beretrots op de kinderen

In 1967 werd zoon Wim geboren. Tot grote schrik van zijn ouders had ook hij een ruisje bij zijn hartje, maar het bleek ook al snel dat het een enorm energiek kind bleek. En een jongen die gek van voetballen was, iets wat ook Ale zijn passie was. Hij was dan ook beretrots op Wim. Maar niet minder op spruit nummer 3 toen in 1969 de derde dochter werd geboren: ook zij kreeg de naam Froukje.

Terug naar Lemmer

In 1971 kwam het gezin terug naar Lemmer waar Ale een baan kreeg op het gemeentehuis. Na 25 jaar op het gemeentehuis werd hij directeur van Suderigge. Hij werd het gezicht van dit bejaardenhuis zoals we dat in die tijd nog noemden, legde de lat hoog en had de boel daar goed voor elkaar. Bepaalde zaken vond hij echter na verloop van tijd niet goed gaan en daar beet hij zich echt in vast. Zo vast dat hij er overspannen van werd. Na 10 jaar bij Suderigge en een fusie, ging hij er met een regeling uit. Hij stortte zich vervolgens als vrijwilliger op werkzaamheden bij de Zonnebloem, het Astmafonds en het Dienstencentrum en nog veel meer zaken. En die dingen zei hij pas vaarwel toen hij een goede opvolging had gevonden.

CVVO

Ook was hij vanaf het begin dat ze in Lemmer waren komen wonen een prominente rol gaan spelen bij voetbalvereniging CVVO. Jarenlang bekleedde hij daar allerlei uiteenlopende functies en kreeg zelfs de bronzen speld van de KNVB. Hij en Jelly waren op en rond de velden dan ook graag geziene gasten. En vol trots stelde hij ook altijd zijn Jelly als “dit is mien frou’ en “Wy dogge it tegearre”. Maar ook kaatsen had zijn bijzondere belangstelling. Eigenlijk keek hij alle sporten die via de tv waren te volgen. En hij puzzelde graag.

De wereld van Ale was breed van interesse, maar de wereld over hoefde hij niet zo nodig. Hij was het liefste thuis. En hij was begaan met iedereen en alles en vooral met mensen die ziek waren. Hij trok zich het leed van de wereld aan. En namen onthouden kon hij als geen ander.

Dag Wim, Dag Froukje, Dag Ale

Eind januari bleek die rottige kanker, waar hij het tegenover mij al eerder had gehad helaas terug in een hele hevige vorm. Het bleek uiteindelijk een doodlopende weg waarbij zijn bed in de kamer kwam te staan en stilte de hoofdrol ging spelen. Omringd door zijn 2 favoriete vrouwen zei hij tegen Jelly dat hij misschien Wim wel weer tegen zou komen. Omdat het verlangen naar zijn zoon zo groot was dat hij hem nog alle dagen miste. Aan zijn lieve dochter liet hij weten dat zij de beste dochter ooit was. En zij had op haar beurt de beste vader ooit, gaf ze hem mee. Alles wat hij had kunnen regelen had hij gedaan, zoals hij dat zijn hele leven al deed. Want zaken tot in de puntjes regelen, dat kon hij als geen ander. En zij nam dat van hem over, waar er nog wat te regelen viel tenminste. Wat hij niet kon regelen was dat hij met zijn 2 vrouwen, schoonzoon en (bonus) kleinkind de 100 jaar zou bereiken. Hoe graag hij dat ook had gewild.

Afgelopen week was ik op de begraafplaats en liep ik zoals altijd ook weer even langs Wim. Wim die herenigd was met zijn vader. Ik zei wat ik altijd zei:”Dag Wim. Dag Froukje. En toen:”Dag Ale."

Meisje 

Ik doe het met een teiltje

Helaas pas ik niet meer in de teil, zoals vroeger. Dan werd het een bad. Foto Pixabay

Tot vrijdag nog kurkdroog lees ik op sites. Als ik naar de grond van mijn eigen tuin kijk, is het duidelijk: de grond smacht naar water. Gelukkig heb ik wel overal begroeiing staan, die ook voor schaduw voor de andere planten zorgt. En verwen ik mijn planten niet te veel zodat ze zelfstandig hun wortels zo diep mogelijk in de aarde vastzetten. Met deze vergroening probeer ik ook een bijdrage te leveren aan het klimaat en onze leefomstandigheden. Sommigen zien liever een keurig tuintje of hebben een soort plastic gazon. Ieders keuze, maar ik denk dat we daarmee de (klimaat)oorlog niet winnen. 

Droogte en hoge prijzen

Maar goed de droogte dus. En daarbij de exorbitant hoge prijzen voor gas en elektra. En dus nu ook het gebrek aan water. Onder het motto dat een betere wereld bij jezelf begint, ben ik begonnen met een ander gebruikersregime. De stekkers overal uit als PC, tv, koffiezetapparaat en zo voort niet aan hoeven. Het eten gaat grotendeels in de hooikist, waar het vanzelf gaart zonder gas te gebruiken. Maar het meest opmerkelijke misschien wel: ik was me met een teiltje. 

Teiltje met nare herinneringen

Toegegeven: Het teiltje heeft wel wat nare herinneringen. En daarom heb ik deze keer een mooie genomen met een blauwe kleur. Vroeger moest ik me altijd achter een gordijn wassen, terwijl in de voorkamer de rest van de familie zat of soms zelfs visite. Als een tiener met een uitspruitend lichaam nu niet bepaald het leukste gevoel. We hadden dat teiltje trouwens omdat de douche (net als de wc) in de winter altijd bevroren was. Nu kun je je dat bijna niet meer voorstellen, want zoveel winter hebben we niet meer. Maar om de wc door te kunnen trekken of het water niet als ijs uit de leidingen in de douche te krijgen, moest eerst een straalkachel alles ontdooien. Centrale verwarming hadden we daar namelijk niet. Bovendien vonden mijn ouders het niet nodig om meer dan 2 keer in de week te douchen in de zomer. Dat had ongetwijfeld ook met de kosten te maken. 

Afrikaans douchen

Maar het teiltje dus. Het ontstond toen we een elektriciteitsstoring hadden. Dan kun je niet met warm water douchen. Ik bedacht me opeens dat we in Afrika ook gewoon een emmer en een kopje pakken en ons daarmee afspoelen. Dus vulde ik een pan met water en kookte die. Ik leegde hem in mijn mooie blauwe emmer en goot er koud water overheen. Een emmer vol schoonheid zullen we maar zeggen. 

Verfrist

Ik nam een grote rode kop mee naar boven, schepte daarmee het water dat ik vervolgens over haar en lichaam goot, zeepte me in en spoelde me daarna af met rest wat in de emmer zat. En dan krijg je uit zo’n emmer toch nog een behoorlijke hoeveelheid water over je heen. Soms blijft de helft nog over. Ik voel me bovendien uitermate verfrist. Omdat ik een soort ochtendgymnastiek moet doen door steeds te scheppen en te spoelen. Maar ook omdat je niet continue onder de (warme) straal staat, maar alleen als je water werpt zullen we maar zeggen. Voor velen is dit misschien terug naar af: ik ben eigenlijk heel blij met mijn teiltje… En het geeft me toch ook het gevoel dat ik minder afhankelijk ben van zaken waar ik totaal geen invloed op heb. 

Sjinkie

Ik zat met samengeknepen billen te kijken. Hoe Sjinkie rondje na rondje reed in de halve finale shorttrack. Hoe die benen soepel over het ijs gleden. Inhoudend, uithalend, handen op het ijs, kijkend naar achteren en naar voren. Ik juichte in mijn eentje en dacht aan de medaille die ongetwijfeld snel om zijn nek zou hangen. 

En toen volgde de kwartfinale. De samengeknepen billen waren er opnieuw. Met mij hoopte half voormalig Lemsterland ongetwijfeld dat hij de koppositie zou innemen en nooit meer los zou laten. Maar dat liep anders. Toen de presentator zei dat het wel eens een handblock kon zijn dacht ik:”Neeeee. Ik keek de beelden en herkeek ze. Zonder er overigens verstand van te hebben. De man die moest beoordelen of het wel of niet geoorloofd was, bleef ook maar kijken naar mijn idee. Het finale oordeel duurde lang. Ik vloekte hardgrondig. 

Die benen

En ik keek nog een keer en nog een keer. En kon niet anders dan denken aan de benen onder dat schaatspak. Die benen met die rode plekken. Die benen die zo veel schade hadden opgelopen. De benen die het op karakter en doorzettingsvermogen weer zover hadden weten te brengen. De benen die we allemaal mochten zien in de indrukwekkende documentaire over de onfortuinlijke brand en het proces om te komen tot herstel. Ik moest denken aan dat gezicht direct na de brand dat helemaal niet op dat van hem leek. Aan die benen met die afgrijselijke wonden, waar ik niet naar kon kijken. De benen waar hij het verband zelf vanaf haalde. Peuterde. Om de dosering zelf aan te kunnen brengen in pijnbeleving. 

De volharding

Maar ik moest ook vooral denken aan de volharding. De opmerking dat hij eigenlijk niets lelijk vond aan die benen. Gewoon omdat het nu eenmaal was wat het was. Het fietsen in bed, het fietsen op de weg. De zoektocht naar compressie voor zijn benen, zodanig dat het wel werkte. Vaak tegen alle adviezen in kwam hij met een eigen oplossing. Knipte zaken uit een compressiebroek. Deed toch gewoon compressiekousen aan, terwijl dat volgens de doktoren niet kon. Liet een speciaal pak maken dat wel werkte. Zoveel inzet en zoveel wil om doorgaan. Nimmer aflatend, ondanks alles. 

Mindset

En nee, ik ben geen sportcommentator. Ik heb geen verstand van shorttrack, anders dan dat ik weet dat je vooraan moet eindigen om eerste te worden. En ik vind gewoon schaatsen al moeilijk, laat staan in zo’n rits getrainde lijven die elkaar voortdurend voorbij willen. Maar vanuit het zelf ziek zijn geweest, weet ik wel dat het een gigantische prestatie is om met een gehavend lijf terug te komen op een niveau van voor wat je is overkomen. En in het geval van Sjinkie moesten daar flink wat tandjes overheen. Want hij is niet iemand die de hele dag stukjes zit te typen op een stoel. Zijn lijf is datgene waar hij zijn prestaties mee moet bereiken. Zijn lijf, maar vooral ook zijn inzet, zijn mindset en zijn doorzettingsvermogen. 

Voorbeeld

Zelf zal hij het er wel niet mee eens zijn, en misschien is hij dat geleuter over de brand en het ongeluk met zijn been inmiddels wel zat zijn: maar een medaille heeft hij verdiend ook al krijgt hij hem niet. (Hoewel er vrijdag natuurlijk nog een kans is).  Wat zeg ik: naar mijn bescheiden mening heeft hij eigenlijk alle medailles verdiend die er op die hele Olympische Spelen bij elkaar te vergeven zijn. Niet alleen voor de sportman die hij is en voor de bovennatuurlijke prestatie die hij heeft geleverd. Maar ook omdat hij met zijn houding een enorm voorbeeld is voor wat er mogelijk allemaal nog wel kan na zoveel rampspoed. Het maakt dat je als gewone niet-shorttracker ook denkt dat er misschien toch nog heel veel kan in een mensenleven, zelfs na de meest vreselijke gebeurtenissen.

Je bent een lafaard

 Ik ben boos. Nee ik ben laaiend. Nu zijn heel veel mensen tegenwoordig boos. Op elkaar, op de overheid, op de gemeente, op de boeren en de boeren weer op de overheid, op mensen van de GGD, op mensen die van racen houden, op prinsen die dat racen mogelijk maken, mensen die van racen houden op mensen die dat stom vinden, op mensen die zich wel willen laten vaccineren en op mensen die zich niet willen vaccineren bijvoorbeeld.

Mijn boosheid gaat echter over een heel ander onderwerp. Ik ben heel erg enorm niet te stuiten ziedend op de man (moet ik hem man noemen of moet ik hem ellendeling noemen?) die het normaal vond om een 75-jarige in zijn eigen huis aan te vallen en dusdanig te verwonden dat de man naar het ziekenhuis moest worden afgevoerd.

Wat haal je je in je hoofd?
Wat haal je je in je hoofd als je zoiets doet zou ik je wel eens op de man af willen vragen? Hoe weinig respect heb je voor iemand die je opa had kunnen zijn? Stel dat iemand anders dat met jouw opa had gedaan? Of met je vader. Zou je het dan ook nog een normale actie hebben gevonden? Mijn vader werd nooit 75 jaar. Ziekte nam hem dat perspectief af. Als het aan jou had gelegen had deze man misschien die leeftijd ook bijna niet bereikt. En was het geen ziekte die hem dat afnam, maar jouw eigen handen.

Er is werk genoeg

Er komen overigens nog veel meer vragen in me op. Je wilde de man geld afhandig maken lees ik in de politieberichten. Nu zal je vast weinig moraal kennen en mogelijk al helemaal geen arbeidsethos hebben. Maar ik zeg het toch maar gewoon: Je kunt gewoon werken voor je geld. Dat doet ieder normaal mens. Aan de banen zal het niet liggen. Er is momenteel een enorm tekort aan van alles. Of je nu in de bediening aan de slag wilt, als techneut wilt werken, of in de productie: de banen liggen voor het opscheppen. Weet je waar trouwens ook heel veel vraag naar is? Naar mensen in de zorg. Naar mensen die slachtoffers oplappen zoals jij ze maakt. Misschien moet je daar eens een dag meedraaien. Eens kijken of je dan nog zo’n held bent.

Hoe voelt het om een 75-jarige te lijf te gaan?

Maar blijkbaar is het fijner om iemand de hersens in te slaan en hem (een deel van) zijn armetierige pensioentje afhandig te maken.
Wat me overigens vooral interesseert is het volgende:”Hoe voelt het om een levend mens van 75 jaar gewoon te lijf te gaan? Ik schrijf gewoon, maar in mijn wereld - niet zo beste kerel - is dat totaal niet gewoon. In mijn wereld dragen we mensen van 75 jaar op handen en proberen we hen het respect te geven wat ze verdienen. En ze verdienen respect : voor hun leeftijd, respect voor het feit dat hun handen voor ons gewerkt hebben, respect voor het feit dat ze allerlei paden voor ons gebaand hebben, respect voor het feit dat zij ons een toekomst gaven. Maar ook heel gewoon en heel simpel omdat ze mens zijn.

Jij daarentegen hebt deze man misschien wel met een trauma voor de rest van zijn gepensioneerde leven opgezadeld. Een lieve man die nooit een vlieg kwaad heeft gedaan. Een man waar wij als gemeenschap nu omheen moeten gaan staan, zo stel ik voor. Zodat hij weer vertrouwen krijgt in de mensheid en de straat weer op durft. Waardoor hij mag beseffen dat niet iedereen zo slecht is als jij. Want jij, Jij bent een lafaard. En eigenlijk deze woorden niet eens waard. Maar hij, het slachtoffer is deze aandacht wel waard. Meer dan waard zelfs. En onze aandacht en omkijken. Nu en de komende jaren.

Waarom we in Lemmer zo weinig voor elkaar krijgen

 We horen er niet meer bij, in Joure kan wel alles en in Lemmer niks. We liggen aan het voeteneinde en ze vergeten ons. Het zijn van die uitspraken die iedereen in ons dorp wel kent. En omdat ik al jaren de politiek in onze gemeente volg (ook toen we nog gewoon de gemeente Lemsterland waren) kan ik mededelen: het klopt volledig. Ik heb alle hoeken van deze nieuwe gemeente gezien en ook gezien wat waar allemaal wel voor elkaar gebokst werd. En het is een feit dat er in Lemmer veel achter de helsdeuren vandaan moet komen of dat het gewoon niet gebeurt. Of dat het gemeentebestuur onwetend is, van wat zich er afspeelt.

Niet alleen de schuld van de gemeente

En toch is dat niet alleen de schuld van de gemeente. Want in dorpen die veel kleiner zijn, krijgen ze wel veel voor elkaar. En dat komt omdat ze daar een dorpsbelang of plaatselijk belang hebben. Zo’n vereniging krijgt van iedereen in het dorp signalen over wat er aan de hand is en stapt er vervolgens mee naar de gemeente. Er wordt zeker eens in het jaar vergaderd, het bestuur houdt alles goed in de gaten. En datzelfde bestuur zit met de regelmaat van de klok om tafel met het gemeentebestuur om aan te geven wat er in hun ogen niet goed gaat, wat er beter moet of wat er nodig is.

Geld dat we mis lopen

Daarbij komt nog dat er ook geldpotjes zijn waar plaatselijke belangen aanspraak op kunnen doen. Ook die geldpotjes gaan nu dus aan onze neus voorbij en dat betekent dus ook dat hele leuke initiatieven niet of minder worden ondersteund dan in andere plaatsen. In kleinere plaatsen als Balk waar ze zo’n vereniging wel hebben, wordt echt veel bereikt. Dus waarom hebben wij niet zo’n vereniging voor plaatselijk of dorpsbelang? Misschien omdat niemand het belang er van weet? Of omdat er een bestuur voor nodig is en het vaak dezelfde mensen zijn die bestuurlijke functies bekleden en die dun gezaaid zijn? Als ik kon, zou ik zo’n vereniging oprichten en zou ik ook wel bestuurslid willen worden. Omdat het gewoon heel belangrijk is om zo’n instantie te hebben die onze belangen verdedigt. Maar dan zou er sprake zijn van dubbele petten. Twee heren dienen kan nu eenmaal niet. Misschien als ik met pensioen ben, maar ja dat duurt helaas nog zeker een jaar of 10 (als het tegen die tijd niet langer is).

Is dit een oproep voor mensen die  geen weet hadden van het belang van zo’n dorpsbelang en denken: Jeetje ja dat moet er echt komen. Nou ja eigenlijk wel. En misschien roepen we dan over een jaar wel: we doen wel mee, we hebben ons lot in eigen hand genomen.

Jij was als Oerol, maar dan iedere dag van het jaar

De meeste mensen die mij kennen weten dat er 1 week in het jaar is, die voor mij heel speciaal is. Al tientallen jaren ga ik namelijk naar het Oerol festival op Terschelling. Met mijn beste vriendinnetje die ik niet zo vaak zie omdat zij in het buitenland woont, vieren wij dan de sterren van de hemel. We dansen en sjansen, kijken de mooiste voorstellingen, komen bij van katers, drinken prosecco op het festivalterrein, maken wandelingen naar strand, duinen en bos en voelen ons omringd door mensen uit een mooiere wereld. Want dat is het: een mooiere wereld waarin mensen het leven vieren, maar vooral lief zijn voor elkaar.

Zelfmedelijden
Vorig jaar ging Oerol niet door. Maar dit jaar zou het onder heel veel restricties wel doorgaan. Gisteren kwam die rottijding dat het toch niet door kan gaan. Het raakte me hard in mijn maag. Oerol betekent altijd weer opladen en daar was ik enorm aan toe. Waarom niet iedereen testen dacht ik, voor we de boot opgaan? Of voor elke voorstelling? Het is ook wat krom, omdat volgens mij nog steeds heel veel mensen wel gewoon naar Terschelling gaan. Het wordt dus sowieso druk. Maar goed ik zat dus enorm te sippen daarover en het zelfmedelijden vierde hoogtij.

Kippenvel
Tot ik naar de brievenbus stapte en daar een kaart vond. Overduidelijk een rouwbericht. De tekst die boven dat bericht stond bezorgde me kippenvel.

´Ik wil iedereen bedanken die van mij hield,` stond er.

Ik viel stil. Gelijktijdig dwarrelde er een veertje uit de kaart naar beneden. Vederlicht dacht ik. Maar dit overlijden is niet vederlicht. Dit overlijden is als een granaatinslag. Eentje die voorzien was, maar van een omvang die niet redelijk is. Nu is overlijden nooit redelijk en soms toch ook wel weer. Vaak komt er een einde aan iemands lijden. Maar dat lijden had er sowieso nooit moeten zijn. Lieve Mirjam is niet meer. Lief, liefde, was haar tweede naam. Misschien zelfs wel haar eerste. Geen wonder dat haar winkeltje in Lemmer Liefs uit Lemmer heette. Ze belichaamde dat concept. Zacht, meelevend, vol werkelijke aandacht, lief met een hoofdletter L. En altijd bezig voor anderen. Nooit vragen, nooit klagen, die zin kwam bij me op.

Het bleef over anderen gaan

Ik las alle berichten die we hadden uitgewisseld op Messenger. De eerste was eentje voor een doneeractie voor iemand die heel ziek was. Nee, niet zijzelf. Iemand anders. Toen ik door de jaren heen scrolde, kwamen er opeens verontrustende berichten. Ze was zelf ziek. Heel erg ziek. Maar als ik vroeg hoe het ging, gaf ze eigenlijk nooit antwoord. Er kwam altijd een wedervraag hoe het met mij ging. Haar verhaal was echter  schokkend. Dat zag het levenslicht toen we een artikel over haar publiceerden omdat alternatieve behandelingen in het buitenland haar extra tijd zouden geven. Verkeerde diagnose gesteld. Dus verkeerde behandeling en dan ook nog een lichaam dat veel te heftig reageerde zodat er een soort chemovergiftiging ontstond. Hoeveel pech kun je hebben? Er waren overigens mensen die grif gaven, maar ook die hele vreemde vragen stelden. Dat deed verdriet. Ze onderging de alternatieve kuren voor een deel en daardoor voelde ze zich beter. Of misschien leek dat maar zo. Vorig jaar belandde ze toch weer in het ziekenhuis. Ik maakte een pakketje met wat verwenspullen erin en bracht ze bij haar thuis. Dat ik haar niet kon ontmoeten, leek me logisch, ik wilde het pakketje alleen maar afgeven. Een paar dagen later kreeg ik een berichtje: dat ze het zo erg vond dat ze me niet had kunnen ontmoeten. Dat ze aan ons dacht. Maar ze voelde zich zo slecht!

Jij was Oerol, maar dan iedere dag
Op haar Facebookaccount zag ik steeds vaker dat ze herinneringen wilde maken. Voor het veel te jonge gezin dat ze noodgedwongen moest achterlaten. Maar ook dat ze zoveel kracht putte uit de kleine dingen: de kip die een ei had gelegd, mooie plaatjes van voetstappen in de sneeuw, van de poes, van de natuur. Maar vooral van haar man en 3 kinderen waar ze kostte wat het kost bij wilde blijven. Haar dochter liet haar gedachten er over gaan in een stuk uit het hart en liet weten dat het te bizar voor woorden was in welke nachtmerrie deze 5-eenheid terecht was gekomen. Ze was bloedeerlijk en sprak van de vreselijkste chemo's, biopten, pillen, scans en prikken. De verkeerde diagnoses, miskleunen, onmenselijke artsen die alleen voor hun studie gaan. “Alle levensverwachtingen die gegeven zijn. Je hebt ze allemaal overleefd, overtroffen!” zei ze verder. Op wilskracht dacht ik. Maar ook jouw wilskracht was niet onuitputtelijk. En het lijden waarvan wij slechts een fractie zagen, ongetwijfeld eigenlijk niet te dragen.

En nu dus die kaart. Die hele bijzondere kaart waarin jij bedankt. Maar niet jij, wij moeten jou bedanken lieve Mirjam. Om wie je bent, om wat je gaf en omdat je de wereld een heel stuk mooier maakte. Omdat jij Oerol was, maar dan iedere dag.

Dank dat jij van ons hield.