zondag 20 december 2009

Een gedwongen, maar heilzaam isolement

Alweer komen de sneeuwvlokken met duizendtallen tegelijk uit de lucht vallen. Er is geen doorkomen aan. Mijn auto staat op een plaats waar hij
volgens mij nooit meer vandaan komt en ik kluun van winkel naar winkel met mijn boodschappen-tasje. Wat ik vaker zou moeten doen overigens gezien de net voorbije klimaattop.
’s Avonds gaan de kaarsjes aan en zet ik de zoveelste bak thee. Best knus zo, maar er is ook verder niet zoveel keuze. Gisteravond een laatste stappersavond in het dorp. Waar velen komen (van mijn leeftijd en dat is uitzonderlijk) en wat altijd gezellig
is. Maar om al klunend daar naartoe te gaan, ik had er de kracht even niet voor. Misschien is dat tevens wel het voordeel van zo’n gedwongen situatie: je kunt niet zoveel en moet daarin dus berusten. Plannen genoeg voor de komende week. Dansfeesten, borrels en andere zaken. Maar het kan gewoon niet. De realiteit heeft ons ingehaald. Wat ook wel weer duidelijk is. Als er niets te kiezen is, is de keuze uiterst makkelijk. En in ons westerse wereld hebben we een overvloed in keuze en of ons dat nu zo leuk heeft gemaakt is twijfelachtig. We zijn er vaak innerlijk geen mooiere mensen van geworden.
We wilden vandaag met een aantal vriendinnen het bos in. Mooie foto’s maken van al die witte bomen en lekker wandelen. Het punt is alleen dat het bos onbereikbaar is. Sterker nog, je komt de straat niet eens uit.
Wat rest is blij zijn met wat je wel hebt. Je eigen huisje dat warm is. Voldoende eten en drinken. Een boekenkast vol boeken en tijdschriften, de tv die het nog altijd doet. Een heerlijk bed en een warme douche.
Opgesloten zitten in je eigen huis dus, omdat de omstandigheden dat nu eenmaal veroorzaken. Bij ons zijn het maar tijdelijke omstandigheden. Er zijn miljoenen mensen op deze aarde die altijd in zulke situaties verkeren en waarbij het om basisprocessen gaat. Geen eten, geen drinken, geen sanitaire voorzieningen, geen medische hulp. Een wereld van verschil. Ondertussen draait 3FM op een ietwat dolkomische manier geld bijeen voor malarianetten. Uitstekend doel, want ik heb de mensen gezien die met het geel in hun ogen (lever die niet meer goed functioneert door chronische malaria) en doodziek door de binnenlanden van Gambia doolden. De keuze om 5 euro te geven voor zo’n net en dan ook nog eens nationaal in de belangstelling te staan (want in dit land is het motto nog altijd voor wat hoort wat) is er gewoon. Die 5 euro hebben we allemaal en 3 pilsjes overslaan betekent het redden van een mensenleven. Rare keuzes eigenlijk.

donderdag 17 december 2009

De sociale functie van sneeuw

Het valt hier in het noorden werkelijk met bakken uit de lucht. Maagdelijke sneeuw die zo heerlijk onder je voeten knispert. Prachtig, maar het heeft zo z'n nadelen. Dat het verkeer stil komt te liggen bijvoorbeeld. Dat je je moeilijk nog van a naar b kunt begeven.

Vergaderingen worden afgezegd, mensen bellen afspraken af. Logisch, de op- en afritten van mijn mooie doep zijn afgezet, de wegen staan vol met auto's die onfortuinlijk in een slip terecht waren geraakt. Door dit soort vreemde situaties lijken mensen weer wat mens te worden. Sociaal en lief naar elkaar.

Er werden twee pakjes gebracht vandaag door mannen van een couriersbedrijf. Normaal gesproken zet ik dan een krabbel en neem ik het in ontvangst, maar nu vond ik het niet meer normaal om te vragen hoe de reis was gegaan. "Wees voorzichtig" zei ik bij het afscheid tegen mij volkomen vreemdelingen.

En morgen? Morgen ga ik de mensen even bellen die wellicht nog allerlei boodschappen nodig hebben, maar de deur niet uit kunnen. Dan stap ik in mijn kluunschoenen, wapen me met handschoenen en sjawls en neem de diverse boodschappenlijstjes mee naar de verschillende winkels. En drink dan waarschijnlijk daarna thee bij de één en chocolademelk bij de ander.

Vanaf mijn balkon waarop ik vandaag al tientallen keren heb gestaan omdat al die sneeuw zo mooi lijkt, zie ik ook dat de anderen het leuker met elkaar hebben. De buren staan gezamenlijk sneeuw te scheppen, kinderen spelen ouderwets met elkaar. Kortom er is eenheid en verbroedering. Vroeger hadden we dat alleen in onze heerlijke arbeidersbuurt. Daar lag je niet dagen lang ziek te zijn zonder iemand dat opmerkte. De kinderen werden overgenomen van de zieke exemplaren en kregen te eten en de pannen soep gingen naar de zieke ouders. Op mooie zomeravonden werd er feest gevierd in de tuinen die aan elkaar grensden. Met beperkte middelen, want niemand had het breed, maar het was wel allemaal meer dan oprecht. Vandaag is het weer zo'n ouderwetse arbeidersdag. Met dank aan de sneeuw.

De dood kwam weer op kousenvoeten

De dood. Het is een centraal thema in mijn leven de laatste 4 jaar. Eerst stierven mijn ouders binnen 3 weken, afgelopen augustus stierf mijn beste vriendin aan kanker. Het kleine dorp waarin ik woon werd afgelopen week in rouw gedompeld doordat de plaatselijke supermarkthouder bij een ongeluk om het leven kwam. Mooie man, lieve man, veel te jonge man. En nu ligt daar mijn oom. Voornaam dat wel. Mooi met zijn bril op zijn hoofd, keurig gesoigneerd zoals mijn nicht het later zou verwoorden. Natuurlijk hebben ze dat zelf gedaan. We lachen omdat ze zich nog kan herinneren dat mijn moeder altijd vond dat anderen met hun poten van de doden af moesten blijven. Dat moesten de eigen mensen doen. Ze had gelijk trouwens. Niets is mooier dan je eigen doden afleggen en er voor zorgen dat andere handen afblijven van al die intimiteit.

De drie meiden zijn bekaf. Huilen en lachen afwisselend. Hebben nacht na nacht bij hun vader gewaakt. Zijn bekaf en toch gelukkig. Want het karwei is af en ze hebben het op de juiste manier geklaard. Bovendien zagen ze dat het goed was, dat hij er vrede mee had. Terwijl hij er zo bang voor was. De dood bracht dus onverwachte zaken, zoals hij altijd doet. Magere Hein, de man met de zeis, het nare, het enge. Het brengt meer verdriet dan een mens denkt te kunnen verdragen en toch brengt het ook steeds weer nieuwe kracht. En inzicht. Hoe je verder moet met je eigen leven, nu de betrekkelijkheid weer eens des te duidelijker werd. Inzicht dat het tijd wordt om te kiezen. Voor jezelf, voor je relatie, voor je kind of voor anderen. Het brengt ook inzicht dat het leven altijd lijden met zich mee brengt en dit onvermijdelijk is. Hoeveel geld je ook hebt, hoe mooi je ook bent, hoe perfect je leven er verder ook uit lijkt te zien, of hoe weinig je eigenlijk van al die dingen hebt. Het leven is lijden. Het enige wat rest is daar op een goede manier mee om te gaan. Het liefst een beetje positief en met liefde voor elkaar, want dat is het enige dat deze bol laat doordraaien.

Mijn oom. Hij ligt erbij alsof hij elk moment op kan gaan staan en weer weg gaat lopen. En dan met zijn mooie, donkere stem dingen zal zeggen die hij altijd zei. Mooi met die West-Friese tongval die hem zo typeerde. Lieve man. Overleden man. Op weg naar mijn ouders, mijn vriendin, de supermarkthouder en al die anderen die me zo dierbaar zijn? Ik heb geen idee. Het blijft lijden. En ik ben trots op die nichten van me. Ook mooie meiden. Maar hoe kan het ook anders met zo´n vader (en moeder natuurlijk).

Dagdeal (300x250)