Levensgevaarlijk vuurwerk?

Overheid, politie en justitie en de media spreken altijd over levensgevaarlijk vuurwerk, stellen de vuurwerkliefhebbers. Toch bestrijden ze dit, omdat het de overheid vooral om economisch belang zou gaan. Over de miljoenen die aan buitenlands vuurwerk worden besteed, wordt in Nederland namelijk geen belasting betaald. Politie en Justitie hebben volgens de branche een ander belang: Angst voor illegaal vuurwerk kweken, waardoor mensen eerder geneigd zijn hun buurman aan te geven wanneer ze vermoeden dat deze illegaal vuurwerk bezit. En de media wil op hun beurt weer lezers / kijkers trekken met hun reportages en proberen zo'n sensationeel mogelijk beeld te schetsen. Leuke berichten over prachtige vuurwerkshows vallen daar niet onder.

Nitraatrotjes
Nitraatrotjes zijn de nieuwste producten waar politie en OM zich tegen verzetten. De naam doet vermoeden dat er nitraat in de klappers zit, maar dit blijkt helemaal niet het geval te zijn. De klappers geven een enorme knal en zijn daarom voor een bepaalde groep erg interessant.

De nitraatklapper bestaat eigenlijk niet
Hoewel het vuurwerk dat enorme klappers geeft onder de naam nitraatklapper illegaal op de markt wordt gebracht stelt de website Vuurwerk dat dit een onzinnig woord is. Nitraat of NO3 is een anorganische salpeter zout zoals kaliumnitraat, bariumnitraat of strontiumnitraat en alleen het cellulosenitraat wordt gebruikt in de vuurwerkbranche, maar niet het nitraat zelf. NO2, een nitro-groep wordt wel gebruikt in de pyrotechniek.

Is het nitraatrotje erg gevaarlijk?
Hoewel het woord dus niet klopt is het nitraatrotje of de nitraatklapper volgens politie en justitie erg gevaarlijk. Maar klopt dat wel? Volgens de vuurwerkbranche danken de nitraten of klappers hun naam aan één van de eerste nitraatklappers, namelijk de Thundercracker van BEX Vuurwerk in Bocholt. Deze firma is anno 2010 niet meer in bedrijf. In de jaren 1998 tot 2001 waarin deze klappers op de markt kwamen was er nauwelijks regelgeving in België op het gebied van vuurwerk. Voor de Nederlandse vuurwerkliefhebber waren al die Belgische producten bovendien gewoon vrij verkrijgbaar. Een van de promotie-uitspraken van deze firma was dat de harde klap van deze Thundercrackers te danken was aan Ammoniumnitraat (NH4NO3) wat in het sas verwerkt was. Dit bleek grote onzin, want Ammoniumnitraat is hoogst vocht-aantrekkend en dus niet geschikt voor de verwerking in vuurwerk. De naam is echter wel blijven hangen aan vuurwerk dat nogal wat geluid maakt.

Strenge regels vuurwerk ook in België, maar Belgisch vuurwerk knalt wel harder
Sinds 2001 is de regelgeving in Belgie zodanig veranderd dat ook daar strenge regels zijn wat vuurwerk betreft. Knallers mogen ondermeer niet meer dan 2 gram kruit bevatten. Nitraten zoals de Thundercracker van BEX (die 4 gram bevatten) zijn dus ook niet meer in Belgie te koop. Verder moet elk stuk vuurwerk (met uitzondering van strijkers) voorzien zijn van een groen veiligheidslont, viscolont genaamd, dat voldoende vertraging garandeerd. Belgisch knalvuurwerk knalt inderdaad wat harder als het Nederlandse knalvuurwerk, maar is door de verscherpte regelgeving zeker net zo veilig als Nederlands vuurwerk. Bij normaal gebruik (volgens de Nederlandse handleiding, die verplicht aanwezig is) kan er in principe weinig mis gaan.

Goede nitraatklappers
Een aantal "nitraatklappers" van de veilige soort zijn:
- Thumping Thunder: 1,6 gram
- Banger: 1,5 gram
- Bombero's: 2 gram
- The Mammoth: 1,5 gram
- Ugly Joe: 1,9 gram (waarvan een klein gedeel wordt gebruikt voor een fluit voorafgaand aan de knal)

Het gevaarlijke vuurwerk is vaak illegaal en komt vaak uit Polen, Italië en Spanje
Maar niet alle knallers die in Nederland met Oud en Nieuw worden afgestoken zijn afkomstig uit Belgie. De laatste jaren komen steeds meer knallers uit landen als:
-Polen
-Italie
-Spanje.

In andere landen heel andere regels op het gebied van vuurwerk
In dit soort landen zijn de regels voor vuurwerk heel anders dan in Nederland of in België. Bovendien worden deze knallers vaak naar Nederland gehaald en verkocht via handelaren in het Illegale circuit. Deze knallers gaan vaak een stuk harder dan hun Belgische soortgenoten. Zelf was ik een keer op vakantie in Italië toen ik 's nachts wakker werd omdat ik dacht dat het oorlog was. De ramen sprongen bijna uit hun sponningen en de knallen waren echt oorverdovend. Bleek dat er gewoon een feestje werd gevierd met vuurwerk!

Vuurwerksoorten uit andere landen die veel meer kruid bevatten dan in Nederland is toegestaan
Uit andere landen komen dus nitraatklappers met veel meer impact. Een aantal van deze soorten op een rij:
Atomico's: Spanje, 12,6 gram (waarvan een groot deel wordt gebruikt voor een fluit voorafgaand aan de knal)
Fenix nitraten: Polen, 4 gram (waarvan een klein gedeelte wordt gebruikt voor een groene vlam voorafgaand aan de knal)
Red Devil: Denemarken, 12 gram (waarvan een groot deel wordt gebruikt voor een fontein voorafgaand aan de knal)
Krachmen FPX3: Polen, 2,5 gram (waarvan een klein gedeelte wordt gebruikt voor een groene vlam voorafgaand aan de knal

Extreme vuurwerkklappers met heel veel kruid die voor risico's kunnen zorgen
Verder zijn er nog een aantal extreme klappers, die in de media onder nitraten worden genoemd, maar er volgens de vuurwerk-liefhebbers, niet bijhoren:
Cobra 6: Italie, 48 gram
Explods: Italie, 50 gram
Gigant Maroon: Tsjechie, 120 gram
Deze soorten zijn niet (goed-)gekeurd door Nederlandse, Belgische of Duitse instanties, bevatten niet altijd een groen veiligheidslont en een Nederlandse handleiding is vaak afwezig. Juist met dit zware vuurwerk kan het bij verkeerd gebruik flink misgaan. Het zijn ook vaak de klappers waarmee vandalisme wordt gepleegd. Dit vandalisme is echter vuurwerkliefhebbers een doorn in het oog. In de media wordt tot grote spijt van de branche helaas geen onderscheid tussen bijvoorbeeld Belgische en illegaal verkrijgbare knallers. Er wordt volgens de liefhebbers over geschreven of iedereen zo maar even in Belgie de zwaarste klappers kan gaan halen en alsof iedere vuurwerkliefhebber graag bushokjes, brievenbussen en ander straatmeubilair opblaast. Een echte vuurwerkliefhebber sloopt juist niets omdat zo zijn/haar hobby in een kwaad daglicht komt te staan.

Het verschil tussen Nederlands en Belgisch knal-vuurwerk: de lading is anders
Het verschil tussen Nederland en Belgisch knal-vuurwerk zit in de lading. In Nederland mag knalvuurwerk uitsluitend buskruit (oftewel zwart kruit) bevatten, waar in Belgie flash- ofwel zilverkruit toegestaan is. Buskruit is een langzaam brandend mengsel, waardoor de gassen niet zo heet worden en er niet veel druk opgebouwd wordt en de huls van een rotje simpelweg met een knal(letje) openscheurt. De Belgische varianten knallen vaak wat harder dan de Nederlandse knallers. Flashkruit brandt namelijk veel feller dan buskruit, waardoor er veel meer druk wordt opgebouwd. Hierdoor klapt de huls uit elkaar. Ongeacht wat de Nederlandse overheid en aanverwante organisaties het publiek wil laten geloven, wordt vuurwerk in Belgie en Duitsland (waarbij de laatste de regels net zo streng, zo niet strenger zijn als in Nederland) weldegelijk getest en gekeurd. Ieder artikel dat wordt verkocht heeft dus ook een keuringsnummer.

Strenge controles politie op nitraatrotjes en nitraatbommen en andere illegaal vuurwerk
De politie controleert net als andere jaren ook in 2010 weer op illegaal vuurwerk waaronder nitraatproducten vallen. Ze doet dat in opdracht van het openbaar ministerie. Er wordt vooral gecontroleerd op netwerken die het vuurwerk verspreiden en minder op individuen die illegaal vuurwerk in hun bezit hebben. Wie gepakt wordt met illegaal vuurwerk, moet dat niet alleen inleveren, maar kan ook rekenen op een fikse bekeuring.

Goed omgaan met vuurwerk
Persoonlijk letsel door het gebruik van vuurwerk is vaak te wijten aan wat mensen zelf met dat vuurwerk doen. Iemand die een knaller in zijn hand houdt tot het lontje is opgebrand, kan er vergif op innemen dat dit dan fout gaat. Daarom staat ook op elke verpakking van een goedgekeurde vuurwerkknaller "Niet in de hand houden". Ook het stunten met vuurwerk of het zelf prutsen aan bestaand vuurwerk of met kruit is vragen om moeilijkheden. Maar daar is de branche niet verantwoordelijk voor, dat zijn de mensen zelf. Het grootste deel van de mensen dat gewond raakt door vuurwerk heeft de voorwaarden niet goed in acht genomen, is gaan knoeien of is door iemand anders gewond geraakt.